معرفی بیماری

زنگ زرد یا نواری یکی از مهمترین بیماری های گندم به خصوص در مناطق سردسیر می باشد. از لحاظ اقتصادی این بیماری در گندم بسیار اهمیت دارد. در سراسر دنیا سالیانه بیش از ۵ بیلیون دلار خسارت در اثر این بیماری و سایر زنگ های غلات ایجاد میشود چرخه زندگی زنگ ها بسیار پیچیده می باشد که مراحل مختلف اسپوری و میزبان های متعددی را شامل می شود. به این پیچیدگی باید نژادهای فیزیولوژیکی متعدد با بیماریزایی و گسترش گوناگون بر روی میزبان های متفاوت را نیز اضافه نمود.

 

 

علائم آلودگی

• نخستین نشانه های زنگ زرد یا نواری جوش های زرد رنگی میباشد که در ادامه با پیوستن به یکدیگر به صورت ردیفهایی روی اندام های مختلف گندم مانند برگ غلاف ساقه خوشه  گلوم و گلومل و حتی ریشک ها ظاهر می شود.
• جوش های بالغ باز شده و گردهای زرد تا نارنجی رنگی را آزاد می سازند
• یافت های آلوده ممکن است قهوه ای شده و خشک شوند و یا گیاه دچار تنش شود آلودگی شدید ابتدای فصل می تواند سبب توقف رشد گیاه گردد.

 

 عوامل انتقال و ایجاد بیماری

در این بیماری آلودگیهای اولیه به وسیله اسپورهای قارچ که توسط باد از مناطق دور دست یا محلی آورده می شود ایجاد می گردد. آلودگی اولیه به صورت میسلیوم غیر فعال روی گندم زمستان گذرانی میکند این میسلیومها تا دمای منهای ۵ درجه سانتی گراد نیز زنده میماند دماهای ۵ الی ۱۵ درجه سانتیگراد برای جوانه زنی اسپورهای قارچ اور دسپورها) مطلوب ترین دما میباشد و در دمای بیش از ۲۵ درجه سانتیگراد تشکیل اور دسپور کاهش یافته و یا قطع میگردد و در ادامه اغلب اسپورهای سیاه رنگ تیلیوسپور) تشکیل می شود .

حداکثر سرعت توسعه بیماری بین دمای ۱۰ الی ۱۵ درجه سانتیگراد همراه با شبنم یا بارندگی متناوب میباشد.

 

 

خسارت

در صورت آلودگی شدید میتواند خسارت جبران ناپذیری را بر روی کمیت و کیفیت محصول از طریق کاهش تعداد دانه در سنبله کاهش وزن هزار دانه و چروکیدگی دانه گذارد. در صورتی که مبارزه خوبی با این بیماری در شرایط مساعد انجام نشود ممکن است تا ۷۰ درصد خسارت در محصول گندم یک مزرعه ایجاد کند.

 

 

کنترل زنگ زرد در مقایسه با زنگ قهوه ای توسط قارچ کش ها آسان تر میباشد زیرا که قارچ عامل بیماری زنگ  زرد جوشهای قارچی خود را در قسمت سطحی برگ قرار می دهد در حالی که جوشهای زنگ قهوه ای در متراکم ترین و واکسی ترین بخش میانی برگ قرار می گیرد که نفوذ قارچ کش به آنها دشوارتر است.

 

از مهمترین اقدامات جهت کنترل

استفاده از ارقام مقاوم یکی از بهترین راه ها برای کنترل این بیماری است.

رعایت تراکم بوته در واحد سطح استفاده از مقادیر کمتر بذر در واحد سطح و عدم کشت متراکم

رعایت زمان کاشت

استفاده از کود پتاسه و مدیریت مصرف کود سرک

اوره و نوبت بندی در مصرف آن

مدیریت آبیاری کنترل رطوبت

مدیریت علفهای هرز خانواده گندمیان در مزرعه

مبارزه شیمیایی استفاده از قارچ کش

۱ فولیکور یک لیتر در هکتار

آلتو نیم لیتر در هکتار

تیلت نیم لیتر در هکتار

-۴ ایمپکت نیم لیتر در هکتار

۵ فالکن ۶۰۰ سی سی در هکتار

-۶- آمیستار اکسترا ۷۵۰ سی سی در هکتار